mastervolt soladin zonnepaneel inverter
Mastervolt Soladin 600 inverter voor zonnepanelen

Wat is een inverter / omvormer en waarvoor heb je dat nodig bij zonnepanelen?

Een zonnepaneel levert elektriciteit. Maar deze is niet direct bruikbaar om de radio, tv, en computer op aan te sluiten. Dat komt omdat een zonnepaneel gelijkspanning levert terwijl elektrische apparaten wisselspanning nodig hebben. Daarnaast levert een zonnepaneel, afhankelijk van de versie die je koopt, 12 Volt, 24 Volt of 36 Volt. Daar heb je weinig aan want elektrische apparaten hebben 230 Volt nodig.

Probleempjes oplossen

Allereerst hebben we twee problemen op te lossen: gelijkspanning moet wisselspanning worden en we willen precies 230 Volt hebben.

Daarnaast hebben we nog een ander probleem te overwinnen, we willen ongeacht de hoeveelheid zonnestraling, dus het geleverde vermogen van het zonnepaneel, gewoon door kunnen gaan met tv kijken, naar de radio luisteren en dergelijke. Want alleen maar naar de radio luisteren als de zon schijnt en als een wolkje voorbij komt dat de radio stil valt wil je ook niet. Dus we zoeken naar continuïteit van de energievoorziening.

De oplossing voor alle bovenstaande problemen worden met een apparaat opgelost. Zo'n apparaat heet een netgekoppelde inverter. Inverter is een ander woord voor een omvormer. Het eerste woord, netgekoppeld geeft aan dat de inverter gekoppeld is aan het openbaar elektriciteitsnet.

Wanneer de zon schijnt, ook al is dat achter de wolken, zullen de zonnepanelen elektriciteit leveren aan de inverter. Met een slimme techniek weet deze de gelijkspanning om te zetten in wisselspanning en de 12, 24 of 36 Volt om te zetten in 230 Volt. Zodra het zonnetje op is, zal de elektriciteit van de zonnepanelen omgezet worden door de inverter en die gaat elektriciteit "duwen" (lees hier wat we met duwen bedoelen) in het openbaar elektriciteitsnet. Zolang je in je huis geen elektriciteit gebruikt, zal alle energie van je zonnepanelen aan het openbaar elektriciteitsnet geleverd worden. Hierdoor zal je elektriciteitsmeter "achteruit" gaan tellen waardoor je totale energieverbruik (gemeten over een periode van bijvoorbeeld een jaar) zal afnemen.

Wanneer je gebruik wil maken van elektrische apparaten, sluit je die gewoon aan op je normale "stopcontact". Die kreeg vroeger stroom vanuit het openbaar elektriciteitsnetwerk, en nu nog steeds. Hooguit zal een deel of zelfs geheel (afhankelijk van de hoeveelheid zonnestraling, dus geleverd vermogen door je zonnepanelen) geleverd worden door je zonnepanelen/inverter.

Verbruik je in je huis bijvoorbeeld 1000 Watt en je zonnepanelen leveren ook precies 1000 Watt dan zal je geen energie uit het openbaar elektriciteitsnetwerk onttrekken en krijg je "gratis" stroom vanuit je zonnepanelen. Produceren je zonnepanelen meer dan je nodig hebt, bijvoorbeeld 1200 Watt en blijft je verbruik 1000 Watt, dan heeft de inverter van je zonnepanelen 200 Watt "over". Die 200 Watt gaat dan automatisch het openbaar elektriciteitsnetwerk in en je kWu meter draait dan "terug". Als voor de zon een wolkje schuift en je zonnepanelen maar 400 Watt leveren, kom je 200 Watt "te kort" en zal je deze uit het openbaar elektriciteitsnetwerk onttrekken. Je kWu meter zal dan een beetje "vooruit" gaan lopen. Het leveren of juist onttrekken, als het nacht geworden is, en je zonnepanelen / inverter geen energie leveren gaat geheel automatisch, daar hoef je niets voor te doen. Dit heet "salderen".

De inverter heeft nog een taak die je niet verwacht en ook niet prettig zal vinden... Maar dit is een wettelijke eis die te maken heeft met de veiligheid van medewerkers die onderhoud / reparatiewerkzaamheden uitvoeren op het elektriciteitsnetwerk.

Wanneer het elektriciteitsnetwerk uitvalt, en dat gebeurt in Nederland gelukkig maar zelden, moet jouw inverter de productie van elektriciteit meteen stoppen (zelfs binnen twintig milliseconde). Als deze eis niet zou bestaan, zou een monteur van het elektriciteitsbedrijf, wanneer hij een storing verhelpt bij uitval van het net, mogelijk onder "stroom" komen te staan die door jouw zonnepaneel / inverter. Dat kan natuurlijk niet de bedoeling zijn!

Deze bovenstaande veiligheidseis heeft wel tot gevolg dat als het elektriciteitsnetwerk uitvalt, ook jij, ondanks dat je wellicht vele zonnepanelen op je dak hebt liggen, geen elektriciteit hebt! Dit is wat velen niet verwachten maar echt waar is.

Natuurlijk is het mogelijk om bij uitval van het elektriciteitsnetwerk, de energie van je zonnepanelen te blijven gebruiken. Maar dat vergt een investering in (veel!) accu's en een speciale inverter. De kosten hiervan zijn zo hoog en de kans dat je er gebruik van maakt zo laag, dat de meeste eigenaren van zonnepanelen hiervan af zien (als ze al wisten dat het mogelijk was).

Door deze veiligheidsmaatregel kan je gerust beide pinnen van de de 230 Volt steker tegelijkertijd vasthouden voordat je de steker in het stopcontact hebt gestoken. Zolang de inverter geen 230 Volt op de steker "ziet" zal hij geen elektriciteit produceren. Alles zo veilig als wat dus.

Verschillende type inverters

enphase microinverter
Enphase micro inverter voor montage direct achter het zonnepaneel. Ieder zonnepaneel heeft zijn eigen inverter.

Micro inverters

Bij dit type inverter wordt één zonnepaneel aangesloten op één inverter. Deze inverter wordt (uitzondering daargelaten) gemonteerd direct achter(op) het zonnepaneel. Vanaf je inverter op het dak loopt er dus (vanaf ieder zonnepaneel / micro inverter) een 230 Volt elektriciteitskabel naar binnen. Het voordeel van dit type inverter is dat ieder zonnepaneel zijn eigen inverter heeft. Dit is vooral een voordeel als je last hebt van schaduw die op één of een paar panelen valt. Dit heeft bij "string" inverters een enorme opbrengstverlaging tot gevolg. Bij micro inverters ligt dit anders. Alleen dat paneel of die panelen die schaduw hebben zullen minder opbrengen, de panelen die de volle zon krijgen en dus geen schaduw hebben zullen het volle vermogen leveren. Wanneer jouw zonnepanelen (soms) beperkt last hebben van schaduw zal door het gebruik van micro inverters je het meest uit je zonnepanelen halen. Gebruik je toch "string inverters" dan is het slim om de panelen die vaak samen schaduw ontvangen in een aparte "string" zetten. Dus te koppelen aan een eigen inverter. Dit vereist dus aanschaf van meerdere maar wel kleinere inverters.

Micro inverters hebben ook nadelen. Omdat zij achter het zonnepaneel gemonteerd zijn zullen zij bloot staan aan grote temperatuursverschillen. De temperatuur op het dak varieert van -15° Celsius tot +50° Celsius (het zonnepaneel wordt in de zomer zeer heet). Deze grote temperatuursverschillen zal de levensduur van de elektronica beperken ten opzichte van een gelijke inverter die binnenshuis gemonteerd wordt, waar de temperatuur vrijwel constant is. Zeer bekend, maar dan in negatieve zin, zijn de NKF OK4E micro inverters. Deze vielen en masse uit. Sommige al binnen het jaar. Met die wetenschap is, zeker bij micro inverters het devies "meten is weten". Zorg dat je regelmatig de opbrengst meet van de inverters. Natuurlijk hebben micro inverter producenten inmiddels veel geleerd. Dat bewijst Enphase wel die op haar micro inverters zelfs 25 jaar garantie durft te geven.

steca inverter grid 500 voor zonnepanelen
Steca string inverter, leverbaar in 300 Watt en 500 Watt uitvoering.

String inverters

String inverters zijn de meest toegepaste inverters bij zonnepanelen. De term "string" geeft aan dat twee of meerdere zonnepanelen in een "string" (ketting) zitten. Technisch gesproken worden hierbij meerdere zonnepanelen "in serie" geplaatst waardoor de spanning stijgt maar de stroom door de kabels gelijk blijft. Hierdoor blijven de verliezen in de kabel van zonnepanelen naar inverter, die bij string inverters normaal gesproken binnenshuis hangt, beperkt. Een string inverter heeft als voordeel dat de levensduur, omdat deze binnenshuis hangt en daardoor geen grote temperatuurschommeling te verduren krijgt, langer is dan een inverter die buiten hangt of achter het paneel gemonteerd is zoals de micro inverter.

Een ander voordeel van string inverters is dat je ze visueel kan inspecteren. Meestal hebben ze een indicatie met een lampje of display waardoor je kan zien dat de inverter (zonnepanelen) energie leveren aan het elektriciteitsnet. Bij een inverter achter het zonnepaneel op het dak is deze inspectie niet mogelijk en kan je dus ook niet zien "of hij het doet". Dat zal je dus moeten meten / bewaken met speciale meetapparatuur.

String inverters hebben ook een nadeel. Wanneer een (of meerdere panelen) gedeeltelijk beschaduwd zijn, zal de opbrengst (energieproductie) van die gehele string in elkaar zakken. Wanneer je een partiële schaduw op sommige zonnepanelen niet kan voorkomen vanwege objecten op of naast je dak die niet verwijderd kunnen worden, is het zeer raadzaam om twee (of meer) string inverters te kopen of een string inverter te kopen waarop meerdere strings aangesloten kunnen worden. Maar let op: inverters met meerdere stringaansluitingen hebben alleen maar nut als deze op iedere stink een zogenaamde "MPPT" beschikbaar is. Dat is "maximum power point tracker.

Een ander voordeel van string inverters is dat de bekabeling op het dak geen 230 Volt is maar "laagspanning". Hoewel een string van acht panelen als snel 8 x 36 Volt = 288 volt is, dus zo laag is die laagspanning ook weer niet. Maak je overigens over deze "laagspanning" geen zorgen, de connectors (stekers) zijn zo ontworpen dat je nooit de plus- en minpool tegelijkertijd kan vasthouden waardoor je een schok zou kunnen krijgen.


Foutje of aanvulling? Stuur ons een reactie

home­ >zonnepanelen