Hoeveel Volt heeft de 220V omvormer nodig?

Natuurlijk kan je zelf bepalen hoeveel Volt de accuspanning moet zijn voor je omvormer. Maar in veel gevallen is dit bepaalt door de huidige situatie. In dit artikel gaan we daar nader op in.

In de praktijk zijn de spanningen die benodigd zijn voor een omvormer als volgt ingedeeld (maar let op, het is een richtlijn):

• Omvormers voor gebruik in auto, caravan, camper: 12 Volt.
• Omvormers voor gebruik in een tuinhuisje: 12 Volt
• Omvormers voor in de boot, jacht e.d. meestal 12 Volt (soms 24 Volt).
• Omvormers voor in een zomerhuis waarbij flinke vermogens nodig zijn zoals voor het koken: meestal 24 Volt (bij kleine vermogens 12 Volt)
• Omvormers voor in de boten en vrachtauto's: 24 Volt.
• Omvormers die grote vermogens moeten leveren: 24 of 48 Volt.
• Omvormers die zeer grote vermogens moeten leveren: 48 Volt.

Wat is de reden dat je een omvormer kiest voor 12V, 24V of 48V?

De reden dat je kiest voor een omvormer die op een bepaalde spanning werkt komt omdat je te maken hebt met een bestaande situatie waarbij de spanning reeds bepaald is. Een voorbeeld: als je in een auto een omvormer wilt gebruiken dan is de accuspanning eenmaal altijd 12 Volt. Dus dan koop je een 12 Volt omvormer naar 220 Volt. Zit in je boot of jacht een 24 Volt accu (of accu's) dan is de keus ook simpel, je kiest voor een 24 Volt omvormer naar 220 Volt.

Wanneer je echter nog geen accu hebt, dus nog een keuze moet maken of je een 12V, 24V of 48V accu wil gebruiken dan moet je die keuze laten afhangen van de hoeveelheid vermogen (in Watt) die je maximaal van je omvormer vraagt. Dus het apparaat dat je gaat gebruiken met de hoogste belasting / vermogen (in Watt).

Waar het om gaat is dat je liever grote accustromen wilt voorkomen. Accu's vinden het ontladen, voor een wat langere periode, met zeer grote stromen niet zo fijn. Daarnaast treden in je accukabels spanningsverliezen op waardoor je energie verliest, waardoor je accu eerder dan noodzakelijk "op" is. Die verliezen in de accukabels kan je alleen maar vermijden door zeer dikke accukabels te gebruiken. Die zeer dikke accukabels zijn duur, zwaar en lastig buigzaam. Vanwege deze redenen hou je de stroom uit de accu dus liefst zo laag mogelijk. Laag is hier een relatief begrip. Bij 220 Volt vinden we 16 Ampère al heel veel. Maar 16 Ampère is voor een accu "een leuk stroompje" maar niets om van te schrikken. 40 Ampère of hoger beginnen flinke stromen te worden en 100 Ampère of meer zijn zeer grote stromen*.

De hoeveelheid stroom die een accu moet leveren wordt bepaald door het vermogen van het apparaat dat je op de omvormer aansluit. Twee voorbeelden om een idee te krijgen:

Heb je een laptop met een lader, die bijvoorbeeld 25 Watt verbruikt, dan zal de stroom die de accu moet leveren: 25 Watt / 12 Volt = 2,1 Ampère zijn. Dat is voor een doorsnee accu "niets". Zou je een 24 Volt accu hebben (en een 24 Volt naar 220 Volt omvormer) dan is de stoom: 25 Watt / 24 Volt = 1,05 Ampère. Je ziet, wanneer de spanning twee keer zo hoog wordt, wordt de stroom twee keer zo laag. In dit voorbeeld is een 12 Volt accu een uitstekende keus. Die kan fluitend dit soort apparaten van energie voorzien. We gaan er van uit dat je een accu gebruikt met een capaciteit gelijk of groter dan in een auto zit. Dus dan hebben we het over een accu van zo'n 50 Ah of groter.

Stel je sluit een waterkoker van 1200 Watt aan op je 220 Volt omvormer. Dan zal de stroom die je nodig hebt van een 12 Volt accu zijn: 1200 Watt / 12 Volt = 100 Ampère. Dat is voor een doorsnee accu een zeer grote stroom! Heb je een accu van 24 Volt dat is de stroom precies de helft want: 1200 Watt / 24 Volt = 50 Ampère. Bij een 48 Volt accu is dit zelfs "maar" 25 Ampère. Zo'n waterkoker van 1200 Watt (en de meeste waterkokers hebben een vermogen van 2000 Watt!) zou met een 12 Volt accu "net aan zijn". Als het even kan gebruik je een 24 Volt accu. Een bijpassende accu voor dit soort stromen is minimaal 400 Ah bij 12 Volt of 200 Ah bij 24 Volt. Lees het artikel over accucapaciteit berekenen voor meer informatie.

Het volgende is maar een richtlijn maar het geeft je enige houvast:

• Vermogens tot 1000 Watt gebruik een 12 Volt accu (maar 24 Volt is nog beter)
• Vermogens tot 2000 Watt gebruik een 24 Volt accu (maar 48 Volt is nog beter)
• Vermogens groter dan 2000 Watt gebruik (liefst) een 48 Volt accu.

Wil je toch een 12 Volt accu gebruiken maar het maximale vermogen dat je wilt gebruiken is bijvoorbeeld 2000 Watt dan moet je realiseren dat de accustroom 167 Ampère is en dat zijn enorm grote stromen. Je moet dan de volgende maatregelen nemen. Gebruik accu kabels van minimaal 75 mm² liefst nog dikker. Koop een accu van minimaal 300 Ah (bij 12V) als je maar voor een paar minuten het vermogen van 2000 Watt zal gebruiken maar als dit voorbij de 5 a 10 minuten gaat moet je minimaal een accu hebben van 600 Ah (bij 12V). Dat soort accu's zijn niet te koop en moet je samenstellen door meerdere 12 Volt accu's parallel te schakelen.

Omvormers voor gebruik in auto, caravan en camper

De auto, caravan en camper en meeste boten hebben, uitzondering daargelaten, altijd een 12 Volt accu. Een omvormer moet in die gevallen een ingangsspanning hebben van 12 Volt. Door de bank genomen kunnen deze omvormers niet al te grote vermogens leveren omdat anders zeer grote stromen zouden stromen door de 12 Volt kabel. Om grote stromen te ondersteunen heb je zeer dikke accukabels nodig. Niet voor niets zijn startkabels van een auto uitgevoerd met dikke aders.

Een omvormer die je aansluit op een sigarettenaansteker aansluiting, de standaard ronde 12 Volt aansluiting in de auto, caravan of camper, zal niet veel stroom kunnen leveren. Denk hierbij aan waarden van 6 tot 10 Ampère. Het vermogen (in Watt) dat de omvormer kan leveren is daardoor beperkt tot 6 Ampère X 12 Volt = 72 Watt tot 10 Ampère X 12 Volt = 120 Watt. Een Victron Phoenix 12/180 omvormer zou uitstekend voor deze klus geschikt zijn. Met zo'n beperkt vermogen kan je lampjes laten branden, een tv kijken inclusief satelliet ontvanger, je laptop kunnen opladen en dat soort kleine dingen.

Een traditionele (kleine) koelkast (met compressor), of een Senseo of andere koffiezetter is uit den boze. Die vragen veel te veel vermogen. Realiseer dat als je meer dan 72 of 120 Watt aan apparatuur aansluit op de omvormer de stroom die uit de sigarettenaansteker zal moeten komen de 6 of 10 Ampère overschrijd waardoor de zekering van die sigarettenaansteker zal doorbranden. Een setje reserve zekeringen voor de auto is dan geen luxe!

Wil je toch meer vermogen geleverd hebben in je auto, dan moet je omvormer rechtstreeks aansluiten op je accu en niet via de standaard 12 Volt aansluitingen in je auto. Onthoudt dat je, voor de veiligheid, de omvormer altijd via een zekering aan sluit op je accu. Vraag de leverancier van de omvormer naar zo'n zekeringhouder die je kan opnemen in je accukabel.

Omvormers voor in een boot, tuinhuisje of zomerhuis

Pleziervaartuigen hebben meestal een 12 Volt accu. Die gebruiken dus een omvormer met een 12 Volt ingang. Bij een tuinhuisje of zomerhuis dat niet aangesloten is op het openbaar elektriciteitsnet, maar waar je toch 220 Volt wilt hebben is een omvormer van 12V of 24V mogelijk. Beiden hebben zijn voor- en nadelen.

De vuistregels is: hoe meer vermogen je wilt afnemen, hoe beter het is de accu spanning hoger te kiezen. Natuurlijk, een 12 Volt omvormer kan rustig 1200 Watt leveren. Maar de stromen die de 12 Volt accu moet leveren zijn zo hoog dat je zeer dikke, zware en dure 12 Volt kabels nodig hebt (50 mm²) en een standaard accu is in tientallen minuten helemaal leeg en de levensduur van de accu wordt door het leveren van deze grote stromen drastisch bekort. Ons advies is om bij vermogens boven de 1000 Watt liefst om te kijken naar een 24 Volt omvormer en ja dan heb je dus twee in serie geschakelde 12 Volt accu's nodig.

Omvormers voor in boten of vrachtwagens.

Boten, vooral de professionele vaart en woonboten, werken meestal met 24 Volt door twee 12V accu's in serie te schakelen. De omvormer die je dan kiest is uiteraard 24 Volt. Vrachtwagens hebben standaard ook 24 Volt dan kies je ook voor een omvormer van 24 Volt naar 220 Volt.

Omvormers die grote vermogens moeten leveren

Wanneer je van je omvormer grote vermogens vraagt is het raadzaam om geen 12 Volt maar 24 Volt te gebruiken als accuspanning. De reden is simpel, de stroom die door de kabels loopt / die de accu moet leveren is twee keer zo laag dan bij een 12 Volt, uitgaande van gelijkblijvende vermogensafname. Grote stromen zorgen voor spanningsverlies in kabels, accu en contactovergangen.

Omvormers die zeer grote vermogens moeten leveren

Hoewel een grens moeilijk te bepalen is, maar wanneer je zeer grote vermogens wil afnemen van je omvormer, bijvoorbeeld meer dan 2000 Watt dan is het slim (niet verplicht!) om 48 Volt omvormers te nemen.

* lees deze pagina omdat niets exact is als het om accu's gaat, het zijn maar benaderingen.