Gouden regels bij gebruik van loodaccu's

Onderstaande zaken gelden met klem voor loodaccu's, niet voor bijvoorbeeld LiFePO4 (LFP) accu's.

• Sla een accu altijd in geheel geladen toestand op. Doe dit bij voorkeur in een ruimte met een temperatuur van 20 graden Celsius.
• Laad de accu regelmatig bij om de zelfontlading te compenseren. Deze zelfontlading is hoger wanneer de temperatuur lager is dan 20 graden Celsius.
• Een ontladen accu niet meteen opladen maar juist een tijd laten staan (week / weken), zeker als de temperatuur laag is, betekent meestal het einde van de accu.
• Ontlaad een accu niet te snel. Hoe snel je een accu mag ontladen is per accutype verschillend maar hou als vuistregel aan: liever niet meer dan een vijfde van de accucapaciteit. Een accu van 100 Ah moet je liever niet ontladen met een stroom groter dan 100 Ah / 5 = 20 Ampère. Dit wordt de C/5 stroom genoemd. "opgerolde" AGM accu's kan je overigens met iets hogere stromen ontladen. Een stroom gelijk aan de capaciteit van de accu is niet abnormaal. Dus 100 Ampère bij een accu van 100 Ah, maar doe dat niet te lang achter elkaar. Voor alle accu's geldt: hoe minder zwaar je de accu belast hoe langer de levensduur zal zijn. Dus liever een C/8 stroom dan een C/5 stroom.
• Ontlaad een accu nooit tot hij "leeg" is, dat is meestal einde accu. Goede omvormers hebben een beveiliging dat de accu bij een spanning van 11 Volt een alarm afgeven (en dan is het al beter om te stoppen) en schakelen zichzelf uit bij een spanning van ongeveer 10,5 Volt (bij 12 Volt installaties, 21 Volt bij 24 Volt installaties). Hoe dieper je een accu ontlaad hoe korter de levensduur wordt.
• De capaciteit van een accu, die opgegeven is in Ah (Ampère uur) geldt (meestal) bij een beperkte stroomafname gedurende 20 uur en een temperatuur van 20 graden Celsius. Een 100 Ah accu heeft dus een accucapaciteit van 100 Ah wanneer je gedurende 20 uur 5 Ampère uit de accu betrekt (20 uur x 5 Ampère = 100 Ah). Onttrek je een groter stroom uit de accu dan zal de beschikbare capaciteit (die keer) minder zijn, bijvoorbeeld maar 90 Ah. Onttrek je een kleinere stroom dan zal de beschikbare capaciteit (die keer) groter zijn.
• Neemt de temperatuur af dan neemt ook de capaciteit af. Neemt de temperatuur toe (boven 20 graden) dan neemt de capaciteit toe.
• Daalt de temperatuur onder de 20 graden, dan stijgt de levensduur van de accu. Wordt de temperatuur hoger dan 20 graden Celsius dan neemt de levensduur af. Het is niet ongebruikelijk dat de levensduur van een accu beperkt wordt tot 50% wanneer hij gebruikt wordt in een omgeving van 30 graden Celsius.
• De levensduur van een accu wordt sterk beïnvloed door het aantal laadcycli (laden-ontladen-laden). Hoe dieper de accu wordt ontladen hoe korter de levensduur. Je kan een accu beter steeds een beetje ontladen en daarna weer opladen dan hem diep te ontladen. In onderstaande grafiek wordt de levensduur, het aantal laadcycli, afgezet tegen de diepte van ontlading (Engels: depth of discharge).

  

• Neem altijd een zekering op in een van de accukabels, en wel zeer dicht bij de accu (op 10-20 cm), dit i.v.m. kortsluiting. Wanneer je geen zekering hebt opgenomen in de accukabels zullen zeer grote stromen vloeien bij kortsluiting, en kam mogelijk leiden tot brand.
• Isoleer altijd de accu aansluitingen. Als je een keer een stuk metaal op de accu laat vallen, b.v. gereedschap, en dit maakt contact met + en - pool, levert de accu enorm grote stromen, niet alleen heel slecht voor de accu, maar het levert een aardig stukje vuurwerk op!
• Wanneer je accu's in serie plaatst neem dan exact gelijke accu's die ook van dezelfde fabricagedatum zijn / gelijk aantal keren zijn geladen/ontladen.
• Wanneer je accu's parallel plaats, neem dan exact gelijke accu's die ook van dezelfde fabricagedatum zijn / gelijk aantal keren zijn geladen/ontladen.
• Wanneer je een slechte accu moet vervangen die in serie en/of parallel staat aan een andere accu, verwissel dan altijd de complete accu set.
• Laad een accu niet te snel op. Een veilige grens is over het algemeen C/8, dus een stroom gelijk aan het achtste deel van de accucapaciteit. Voor een 100 Ah accu is dat ongeveer 12 A. Maar de beste waarde wordt gespecificeerd door de accufabrikant.
• Gebruik een lader die geschikt is voor het type accu dat je gebruikt. Een goede acculader heeft ook een temperatuursensor die je op de minpool van de accu aansluit (sluit deze dus niet aan op de pluspool!). Let op: een lader voor natte accu's (de standaard lader die je overal koopt) is niet erg geschikt voor een AGM accu en zelfs funest voor een gel accu. Een gel accu heeft altijd een speciale acculader nodig!
• Overlaad een accu nooit. Dan gaat hij "koken". Bij een natte accu is de schade te herstellen door de accu "bij te vullen". Bij gesloten accu's is dit onmogelijk en zal de capaciteit en levensduur sterk afnemen. Overigens, een goede acculader zal voorkomen dat een accu "overladen" wordt. Deze merkt wanneer de accu haast vol is en zal dan overgaan op druppellading.
• Wil je de laadtoestand van een accu weten dan kan je de accuspanning meten. Maar meet deze spanning pas na 4 uur nadat hij geladen of ontladen is. Na laden of ontladen zal de spanning respectievelijk langzaam zakken of stijgen naar een "rustniveau" dat pas na vier uur bereikt is.
• Zet als je meerdere accu's hebt, ze niet pal tegen elkaar aan. De accu('s) in het midden worden warmer en gaan sneller defect. Hou ze even koel door ze "lucht" (twee tot drie centimeter ruimte) te geven.
• Heb je accu's in serie staan, bijvoorbeeld twee accu's van 12 Volt omdat je omvormer 24 Volt spanning nodig heeft, sluit dan geen 12 Volt apparatuur aan op één van die twee accu's! Je accu's worden dan ongelijk ontladen. Nooit doen! Gebruik een 24V naar 12V dc-dc omvormer en sluit daar de 12V apparatuur op aan.

Specifiek voor "natte accu's" (dus niet voor AGM en gel accu's) geldt bovendien onderstaande punten:

• Ventileer de ruimte goed waarin de accu's staan: tijdens het laden ontstaat een zeer ontbrandbaar gas (knalgas). Beter nog: plaats ze in een ruimte (doos/kast) die door de buitenlucht geventileerd wordt.
• Plaats de accu's in een accubak i.v.m. mogelijk lekken van accu zuur.
• Vul accu's nooit met zwavelzuur maar alleen met zuiver (gedistilleerd) water.