Wat is een kortsluitcircuit?

Een kortsluitcircuit is een koppeling die aangebracht wordt tussen de aan- en afvoerleiding waar, als de druk in de aanvoerleiding hoog oploopt, het water van de aanvoer direct stroomt naar de retourleiding. Dit is noodzakelijk als al je radiatoren voorzien zijn van thermostaatkranen.

Normaal gesproken zal de pomp in de cv-ketel het warme water via de leidingen door de radiatoren en weer terug naar de cv-ketel rondpompen. Stel nou, dat alle radiatorkranen gesloten zijn. Dan kan de pomp het water niet meer "kwijt". Het water in de leidingen en cv-ketel staat dan stil. Wanneer de cv-ketel aanslaat en het water gaat verwarmen zal de temperatuur zeer snel stijgen. Zonder verdere beveiligingen zou het water gaan koken wat tot oververhitting kan leiden en permanente beschadiging van de cv-ketel.

Dit zal normaal gesproken niet gebeuren omdat de cv-ketel meerdere beveiligingen heeft. Wanneer de ketel zijn warmte niet kwijt kan en dreigt te gaan koken gaat de ketel "in storing". De ketel heeft namelijk een abnormale situatie geconstateerd en probeerde een kleine ramp te voorkomen. Het water dreigde namelijk te gaan koken. Alleen met een reset kan je de ketel uit die storing halen.

Een kortsluitcircuit is een verbinding tussen de aanvoer en retourleiding in een cv-circuit. Net als een radiator een verbinding maakt tussen aanvoer en retourleiding. Alleen in dit geval bevindt zich geen radiator tussen de twee buizen maar ene overdrukklep. Normaal is deze klep gesloten en zal dus geen water stromen van de aanvoer naar de retourleiding. Wanneer echter alle radiatoren dicht staan loopt de druk op (doordat de pomp draait maar geen water kwijt kan) en zal het overdrukventiel (bijv. Danfoss AVDO) vanzelf opengaan.

Het overdrukventiel vormt dan een "kortsluiting" tussen de aanvoer en retourleiding. Vandaar de naam "kortsluitcircuit". Hierdoor kan het water, in deze abnormale situatie, wel "rondstromen" en zal het water in de ketel niet meteen heel snel in temperatuur stijgen. De ketel zal snel merken dat het water snel in temperatuur stijgt doordat dit niet afgekoeld wordt in de radiatoren, die staan immers dicht. De conclusie van de ketel zal zijn: het water is nu heet genoeg, warmer moet het niet worden, we zetten de brander uit. In dit geval gaat de ketel dus niet in storing.

Na een tijdje zal het water in de kortsluitleiding weer langzaam dalen en denkt de cv-ketel: het wordt nu wel erg koud, laten we het water nog maar eens opwarmen. De temperatuur gaat weer snel stijgen, de ketel gaat weer snel uit, etc. etc... Dit wordt het "pendelen" van een ketel genoemd. Een kortsluitcircuit is dus een soort "verzekering" die zorgt dat altijd warm water in de cv-leiding rondgepompt kan worden.

Wanneer heb je een kortsluitcircuit nodig?

Dit heb je altijd nodig wanneer al je radiatoren voorzien zijn van thermostaatkranen, zoals dat gebruikelijk is bij een weersafhankelijke regeling, of als je voorziet dat er een situatie kan ontstaan dat je, per ongeluk, alle kranen op de radiatoren hebt dichtgedraaid. Eigenlijk kan het nooit kwaad om zo'n kortsluitcircuit aan te laten brengen.

Waar moet zo'n kortsluitcircuit zitten?

De plaatsing van dit kortsluitcircuit is kritisch. Het moet op voldoende afstand van de ketel zitten waardoor de warmte van de cv-ketel, (voor een korte tijd) afgegeven kan worden aan het water in de kortsluitingscircuit. Vuistregel: het kortsluitcircuit moet minimaal 1 liter water per 5 kW cv-vermogen bevatten. Het kortsluitcircuit voor een 25 kW ketel zal dus minimaal 5 liter water moeten bevatten.

Even snel rekenen hoeveel meter verwarmingsbuis vijf liter water bevat. Vlak bij de cv-ketel wordt meestal gebruik gemaakt van buizen van 22 mm doorsnede. De binnendiameter is dan ongeveer 20 mm (dus de straal of radius is dan 10 mm of 1 cm). Inhoud = lengte x pi x radius². Dus een meter buis in dit voorbeeld heeft 100 cm x 3,14 x 1cm² = 314 cm³, afgerond 0,3 liter. Voor een 25 kW cv-ketel hebben we minimaal vijf liter water nodig. Vijf liter gedeeld door 0,3 liter is ongeveer 17 meter. Het kortsluitcircuit zal dus minimaal op 8,5 meter van de cv-ketel moeten zitten (aanvoer en retourleiding, dus 2x8,5=17 meter). Verder weg mag natuurlijk altijd.