Waarom presteren laag vermogen ketels vaak beter dan hoog vermogen cv-ketels?

Velen zijn geneigd bij het kopen van vele producten te denken: laten we maar een iets grotere kopen, dan zitten we veilig. Dat heeft bij de keuze van een cv-ketel niet altijd positieve gevolgen. Een "te grote" ketel, dus met meer vermogen dan noodzakelijk, zal zorgen voor een lager verwarmingsrendement en dus een hogere gasrekening.

Liever de hele dag de ketel aan?

Willen we de cv-ketel optimaal laten presteren dan moet hij liefst de hele dag op een zeer laag pitje draaien. We zullen aan de hand van een voorbeeld laten zien waarom dat gewenst is. Dit is het eenvoudigst uit te leggen door de zaak om te keren.

Stel dat je de ketel maar één keer per dag zou laten stoken. Onzinnig natuurlijk, maar het gaat om het idee. Dan moet de ketel het inmiddels koude huis flink gaan verwarmen en zal daarom automatisch kiezen voor een hoge watertemperatuur. Na een flinke tijd stoken zal de gewenste temperatuur bereikt zijn, echter, je laat de ketel nog even een tijdje doorstoken want je weet, als de ketel straks uit gaat, voor één dag, zal de temperatuur gaan dalen en is het snel koud. Dus beter maar nu even wat flink te warm.

Het resultaat is dat de temperatuur in huis sterk fluctueert. Eén keer per dag een piek en daarna zakt langzaam de temperatuur zelfs tot een veel te koude waarde. Dat is niet prettig. Door de cv-ketel niet één maar twee keer per dag te laten stoken, wordt het al ietsje beter. Wanneer je het aantal keren dat de cv-ketel aan gaat per dag laat stijgen zal het steeds minder noodzakelijk zijn om verder te stoken dan de gewenste temperatuur. Je ziet dus, hoe vaker de ketel aan gaat, hoe gelijkmatiger de temperatuur blijft in het huis.

Op een gegeven moment zal het aantal keren dat de ketel aan gaat een maximum bereiken. Hoeveel keer je ketel aangaat, is afhankelijk van drie factoren

1. Het energieverlies van je huis, immers alle energie die via de vloer, muren, ramen en dak naar buiten gaat moet de cv-ketel weer compenseren om de temperatuur gelijk te houden.
2. De watertemperatuur die de ketel (of jij) kiest wat door de radiatoren stroomt, immers, als de watertemperatuur hoog is, zal het huis sneller verwarmd zijn en slaat de ketel sneller uit. Bij een lage watertemperatuur zal het langer duren om het huis te verwarmen.
3. Het vermogen van de cv-ketel. Als het vermogen heel groot is, zal heel snel, veel energie het huis in gebracht worden. Is het vermogen heel laag, dan zal de ketel een langere tijd nodig hebben het energieverlies van het huis te compenseren en zal de ketel minder snel uitgaan.

De meest ideale situatie is als de ketel constant aanstaat en evenveel energie afgeeft als het energieverlies van je huis. Dan zijn deze twee zaken in balans en blijft je huis precies op gelijke temperatuur. Schommelingen van warmte komen dan niet meer voor en ervaar je de warmte als "egaal".

Lager vermogen, hoger rendement

Uit wellicht onverwachte hoek komt een ander addertje uit het gras. Een cv-ketel heeft een hoger rendement wanneer hij maar weinig energie levert dan dat hij op vol vermogen staat te werken. Dat is alleen maar mooi. Want je wilt dat de ketel zo weinig mogelijk energie toevoert aan je huis. Dus als je kiest voor een lage watertemperatuur in je radiatoren zal de ketel automatisch zich terugmoduleren in de laagste stand. Daarmee zal de cv-ketel het hoogste rendement behalen, dus energie en geld besparen.

Modulatiebereik cv-ketels

Nu komt het vervelendste gedeelte. We nemen twee fictieve ketels. Ketel 1 heeft een vermogen van 20 kW en ketel 2 heeft een vermogen van 35 kW. Beide ketels kunnen hun brander moduleren. Dus de vlamgrootte, feitelijk de energietoevoer aan het cv-water, wordt aangepast naar de warmtevraag van het huis.

Het modulatiebereik van ketel 1 ligt tussen 5 en 20 kW, terwijl het modulatiebereik van ketel 2 start bij 9 en eindigt bij 30 kW. Dit houdt in dat ketel 2, de ketel met het hoogste vermogen, in de laagste stand reeds 4 kW meer energie levert dan ketel 1. Dit zou in de praktijk kunnen betekenen dat ketel 1 vrijwel constant op een zijn laagste vermogen aan staat (ons streven) en ketel 2 moet zich regelmatig uitschakelen omdat hij te veel energie levert op de laagste stand.

Streven naar lage watertemperatuur

Je hebt reeds gelezen dat het slim is als de cv-ketel langdurig aan blijft staan. Dit kan alleen maar bereikt worden door te kiezen voor een lage watertemperatuur. Wil je weten waarom dit extra voordelen oplevert lees dan het artikel waarom je de radiator temperatuur zo laag mogelijk moet houden.

Compromis sluiten

Bovenstaande suggereert om een ketel te kopen met zo'n laag mogelijk vermogen. Als de ketel ook gebruikt wordt voor warm water, dan wil je dat de ketel juist veel vermogen kan leveren. Het verwarmen van water kost namelijk enorm veel energie. Dan is 25 kW fijn, maar nog meer vermogen is nog prettiger. Wanneer je het bad moet vullen, en dit moet snel gebeuren dan is zelfs 30, 35 of meer kW gewenst.

Het is dus een balans vinden, een compromis sluiten. Wil je dat de ketel zo zuinig mogelijke je huis verwarmt, kies dan een ketel met zo'n laag mogelijk vermogen. We bedoelen daarmee een ketel waarbij het vermogen in het laagste modulatiebereik zo laag mogelijk is. Dus een ketel met een modulatiebereik van bijv. 5-20 kW heeft de voorkeur dan een ketel met een modulatiebereid van 9-30 kW.

Aan de andere kant wil je voor het verwarmen van bad- of douchewater een ketel met zo'n hoog mogelijk vermogen, dan is de ketel met een maximum vermogen van 30 kW juist prettiger dan die van 25 kW.

Je ziet dus, bij cv-ketels is "groter" niet per definitie "beter" vaak zelfs slechter.

Conclusie

Wanneer je een nieuwe ketel selecteert en je wilt ook warm water hebben uit die ketel, dan moet je een ketel nemen met een redelijk vermogen voor je warm water. Zet de ketels op een rij en vergelijk hun modulatiebereik. De ketel met het die het laagste vermogen kan leveren in het onderste deel van het modulatiebereik is dan favoriet. Dus als je twee ketels hebt van 25 kW en de een kan moduleren van 5-25 kW en de ander van 7-25 kW dan heeft de eerste op dit punt een sterke voorkeur.